Πολίτης VS idiot * [1ο κείμενο]
Προϋποθέτω φυσικά αναγνώστες που θέλουν να μάθουν κάτι το καινούργιο και επομένως να σκεφτούν και οι ίδιοι.
[ Πρόλογος στην πρώτη έκδοση του «Das Kapital» ]
KARL MARX, Λονδίνο, 25 Ιουλίου 1867
Το παρόν κείμενο, καθώς και κάθε προσπάθεια που έχει προηγηθεί ή ακολούθως θα καταλάβει τις γραμμές αυτής της στήλης, δεν υπάγεται στην θλιβερή κατηγορία της επίκρισις του υπάρχοντος και δεν υποδεικνύεται από ανάγκες σύγχρονες, υπό την στενή έννοια του όρου. Δεν προτίθεμαι να χαϊδεύω ώτα «μέσων ανθρώπων», που όντας χωμένοι στην ασφάλεια του μεγάλου πλήθους, διάκεινται προς την αυταπάτη ενός αιρετικού βίου.
Ο άκοπος συμβιβασμός με την κανονικότητα, δεν αποτελεί ως επί το πλείστων, εκδήλωση της αποδοχής ενός βίου θεμελιωμένου πάνω στην σημασία αυτού εδώ του κόσμου. Πλείστοι όσοι, κυριαρχούνται από την δοξασία ότι η παρουσία τους είναι εφήμερη σε έναν επίσης εφήμερο κόσμο. Αυτός ο μίζερος άνθρωπος της καθημερινότητας, αντλεί την διάθεση για ζωή, όχι από τις κατακτήσεις του στα “πεδία των μαχών”, αλλά από τον ανέξοδο προσπορισμό της ηδονής. Η ματαιοδοξία εκδηλώνεται σχεδόν ως "φυσική επιλογή" και η μισαλλοδοξία ως η πλέον αγαπημένη αμαρτία, ενός κόσμου που έχει αρνηθεί τον εαυτό του. Το ερώτημα, "ποιος αλήθεια είμαι εγώ και που πάω;", καταλαμβάνει την υψηλότερη θέση στην απελπισμένη ερωτηματοθεσία του “νέου ανθρώπου”, που χαρακτηρίζεται τώρα πια αποξενωμένο άτομο, από κάθε περιβάλλουσα πραγματικότητα που μόνο “ως εχθρική” μπορεί να ιδωθεί.
Ο άνθρωπος που «that much do want», για τον οποίο μιλά ο Σαίξπηρ στον Τίμωνα τον Αθηναίο, ο άνθρωπος του οποίου η ύπαρξη εθεωρείτο από έναν Έλληνα ως προσβολή προς την αρμονία, τον οποίο ο κόσμος, γι’ αυτό και μόνο το λόγο, θα είχε μοιραία εξολοθρεύσει, γίνεται εδώ το έσχατο μέτρο των πραγμάτων. Ή καλύτερα, στη βάση της νέας βεβαιότητας βρίσκεται η εικόνα ενός κόσμου παραδομένου στην αταξία.
[ Η ΑΠΟΘΕΩΣΗ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ]
Κώστας Παπαϊωάνου
Θλιβερές υπάρξεις συγκρούονται μεταξύ τους, αλλά και κατά ομάδες που γεννούν ανίερες και εφήμερες συμμαχίες, σε δημόσιες αρένες, όπου τα προσφερόμενα τρόπαια της νίκης λάμπουν αντανακλώντας το φως από την απατηλή λάμψη της ματαιοδοξίας. Κάθε celebrity που σέβεται το ρόλο του, εξομολογείται σε κοινωνικές εκδηλώσεις όπου την φιλανθρωπία προσμετρούν, οι καμπύλες των μανεκέν που περιδιαβαίνουν την πασαρέλα, οι ποσότητες των προσφερόμενων εδεσμάτων και οι συσκευασίες οικολογικής ευαισθησίας. Η φιλανθρωπία, η κοινωνική ευαισθησία και η οικολογική συνείδηση, αποτελούν το τρίπτυχο που θα ανοίξει τις πόρτες του παραδείσου.
Οι τροπαιούχοι εξάλλου και ως είθισται, σπεύδουν βιαστικά να εξαργυρώσουν την ανταλλακτική αξία της δημιουργημένης φήμης. Όλος αυτός ο συρφετός συνωθείται στον προθάλαμο του θεάματος και διαγκωνίζεται για μια θέση στα «παράθυρα» της δημοσιότητας. Τη διανομή των ρόλων του Show αναλαμβάνουν έμπειροι "δημοσιογράφοι", λαμβάνοντας υπόψιν το πρόγραμμα της ημέρας και τις ανάγκες της "ενημέρωσης". Κήνσορες της ηθικής, αυτόκλητοι σωτήρες και “θεράποντες” του πόνου, παρελαύνουν από το δημόσιο βήμα σχολιάζοντας και εκθέτοντας τις απόψεις τους γενικώς και αορίστως επί παντός του επιστητού. Όταν βαρεθούνε να αυτοθαυμάζονται ή να μοιράζουν και να δέχονται κολακείες, περνάνε σε πιο "ζωηρές συζητήσεις". Τις αλληλοκατηγορίες διαδέχονται αποκαλύψεις και το κυρίως πιάτο κλείνει με καταγγελίες για τις ανάλγητες εξουσίες.
Ατυχής ο χαρακτηρισμός "φελλός" για καθένα από αυτούς, που όχι μόνο στόμια δεν μπορούν να βουλώσουν, αλλά επιπλέουν μάλιστα με δυσκολία αντιστρόφως ανάλογη του φελλού.
Η νεότερη Ελλάδα όντας χώρα της περιφέρειας, στρέφει το βλέμμα της στην Εσπερία και τρέχει ασθμαίνοντας για να καταλάβει θέση στην ομαδική φωτογραφία των Ευρωπαϊκών Συνόδων Κορυφής. Το "Αρχαίο Κλέος", διαβατήριο αρχικά για τα μεγάλα σαλόνια, μοιάζει τώρα να βαραίνει την "ψυχή" του έθνους. Η χρεοκοπία της έννοιας του οράματος και της συμβολής του στην παραγωγή πολιτικής και κοινωνικής ζωής, ως αποτέλεσμα της ευφάνταστης φιλελεύθερης ρητορείας και της αποτυχίας στην πράξη των πολιτικών σχηματισμών να εξασφαλίσουν τα αγαθά της μαζικής κατανάλωσης στο τρυφηλό πλήθος, φέρνει στο προσκήνιο τους “μόνιμους” εκμεταλλευτές του κενού. Κάθε ακραία και ολοκληρωτική ιδεολογία γίνεται τώρα επίκαιρη. Τα "ζόμπι" και τα "φαντάσματα" επιστρέφουν. Η ατμόσφαιρα μυρίζει έντονα «Μεσοπόλεμο».
Κάθε κρίση επιστημονικής κριτικής μου είναι ευπρόσδεκτη. Απέναντι στις προλήψεις της λεγόμενης κοινής γνώμης, που δεν της έκανα ποτέ παραχωρήσεις, ισχύει για μένα τώρα όπως και πρώτα το ρητό του μεγάλου φλωρεντιανού:
Segui il tuo corso, e lascia dir le genti ! **
[Πρόλογος στην πρώτη έκδοση του "Das Kapital"] KARL MARX, Λονδίνο, 25 Ιουλίου 1867
* idiot, idiotic: ηλίθιος, ανόητος. Επέλεξα, ο πολίτης να "αντιπαρατεθεί" στον ιδιώτη, που εθεωρείτο από έναν Έλληνα ως προσβολή προς την αρμονία. Οι Αγγλοσάξονες ευφυώς οικειοποιήθηκαν τον όρο, αποδίδοντας έτσι το πλέον χαρακτηριστικό νόημα της ηλιθιότητας.
** Τράβα, το δρόμο σου, κι άσε τον κόσμο να λέει! ( Από τη «Θεία Κωμωδία» του Δάντη ).
> e-demon
